‘Waist nog dat wie n poar zummers leden aan t fietsen waren op Westerwolde en dat we dou mien nichtje tegenkwammen?’ vruig dien vraauw vanachter t hoofdblad van d’kraante.
‘Nichtje?’
‘Joa, Gretha. Mit Hans, heur man, waist nait meer, van dij rieschool?’
‘Mm, mm,’ zeest en sluigst n bladziede van dien zotterdagbieloage om.
‘En dat we dou mit heur noar hoes west hebben veur n kopke thee?’
Mummelsde weer wat zunder dast recht heurd hast woar t over ging.
‘Vruigst doe dou nait of ze Andrea Scheerling wel kon, dij vrouger op ulo bie die in eksoamenklaze zat en dij nog mit heur noar legere school goan har?’
Bie ‘Andrea Scheerling’ hast inains d’oren wiedwoagen openstoan, begon dien geheugen te waarken en kwam der ook wat anders as binnensmonds gebrom achter dien krantenpepier vot.
‘Joa zeker. En ook dat Gretha doch dat ze nait meer in Apeldoorn, mor weer bie heur in t dörp woonde, alewel ze dat nait zeker wos. k Wait ook nog dat heur man beter op högte leek en zee dat ze schaaiden was en weer op t olderlek stee touhuil.’
‘Persies. Nou, t liekt der op dat ze nait schaaiden was, want de noam van heur man staait der bie in d’advertentie en ze woonde inderdoad weer bie Gretha in t dörp en as doar nait nog n Andrea Scheerling woonde, den is ze overleden. Mor dat hast al begrepen vanzulf. Enfin, kiek straks zulf mor even bie de familieberichten.’
De aandacht veur dien weekendbieloage was totoal vot en astie nait bedapperd hast, hast dien vraauw t hoofdblad oet handen scheurd.
Andrea Scheerling dood? Dat kon ja nait!
Zestien is ze, astoe t leste haalf joar veur t ulo-eksoamen bie heur in klaze te zitten komst. n Schier wichtje, mor doar hest dat haalve joar zo goud as gain oog veur, misschien ook omdat ze hoast n joar older is as doe. (Mor drij joar eerder, in d’eerste klaze, was Greetje meer as n joar older en doar wast wel stoapelgek op west! Deest niks, dat nait, dust nog nait noar heur kieken, zo bleu wast.)
Ook as Andrea vlak veur t schriftelk eksoamen n keer mit n vriendinnetje langskomt ast mit n voetbalblessure n poar weke nait lopen magst en op n berre van t Gruine Kruus in d’koamer veur t roam ligst, het ze niks bie die wakker moakt. Wichter hebben, in n inktpotje mit n beetje wotter, drij blaauwe viooltjes veur die mitnomen. Dast t spul nait direct wegdust as ze weer vot binnen, komt deurdat dien moeke de oareghaid der wèl van inzug. ‘Zowat laifs gooist toch nait weg,’ zegt ze. ‘Op t toaveltje bie dien berre stoan loaten, tot ze volledeg oetbluid binnen!’
Dast die n dikke moand loater lam zöchst noar dat inktpotje in de voelnisbakke achter in toene, komt nait deurdast inains dat fleske mit bloumkes biezunder vinst, mor deur wat gebeurde noa n exoamenfuif.
Ast t potje weervonden hest, zöchst drij nije blaauwe viooltjes en dij kriegen n ereploatse op t nachtkastje noast dien berre. En d’haile zummer elke keer as de veuregen verlept binnen, zöchst drij nijen op. Altied blaauwen!
Eerst in t begun van d’haarst holt dat op.
Waren vast nog wel gounent te vinden west, mor der kwam n ander wichtje in beeld dij die gain viooltjes geven har …
‘Kiek,’ zee ze, ‘k heb t hoofdblad oet, kiek zulf mor even.’
En doust dien katern wel hail rad aan kaante legdest en heur d’kraante hoast oet handen trokst: ‘Bist der wel oareg benijd noar nait? Veul nijsgiereger as noar mien nichtje.’
Luitst heur schampere opmaarken veur wat t was en bloadersde zo geconcentreerd noar de familieberichten dast t hoast filaine kuchje van dien vraauw al nait meer heursde.
t Eerste woar dien oog op vuil, noadast de noam Andrea Scheerling vonden hast, was t adres.
n Stroate midden in t dörp. Hast t dus wel goud aanvuild dat ze nait dood wezen kon, t was n ander: Andrea woonde ja in n boerderijtje aan de Woldweg, n hail ende boeten t dörp.
Midden in de nacht noa de eksoamenfuif fietsen je t dörp deur en rieden de weg op woar mor hier en doar n lanteernpoale staait, n baalkeduustere houke van Westerwolde in, noar dat boerderijtje woar ze woont.
Boeten de beschaaiden lichtkringen van dij enkelde stroatlanteerns kennen je noast de iele lichtbundeltjes van joen koplampen gain haand veur ogen zain. Moane is der nait en t licht van de sterens komt nait deur de bloaren van d’ekkelbomen aan weerskanten van de weg.
Vuilst die hail wat mans. Hest, al hoast vattien doage leden in Stad mit succes mondeling eksoamen doan, hest n vekansieboantje en van dien eerste weekloon hest verleden zoaterdagmiddag zo’n nijmoodse spiekerbroek kocht. En terwielst anders ainglieks nog wel es n klaain beetje baange wezen kenst ast snachts allain bie t pad bist, hest doar mit dat wichtje noast die totoal gain last van. Zai het ja n echte wazzen kerel neudeg hier in t donker!
En dat gevuil van onmisboarhaid, soamen mit de drij of vaaier potjes donker bier dijst op hest, verdrif ook dien bleueghaid en waist persies wat die te doun stait as Andrea zowat midden tussen twij lanteernpoalen van fietse ofstapt.
Astoe ook stoan blifst, is der van fietslanteerns vanzulf net zo min meer licht, mor t is of sterens oet lucht kommen en die oet Andrea heur ogen toustroalen en ze vlijt zuk tegen die aan. Den ist, ofst al joaren mit wichter omscharreld hest en t liekt wel dast Don Juan zulf bist … (Doust op de volgende fuif tegen heur zeest dast ainglieks hail verlegen wast en dat zai die over de streep trokken har, wol ze doar den ook niks van leuven en zee dat ale initiatieven van die kommen waren.)
Loater as je deurreden binnen en noast heur hoes onder n poar knoerten van lindebomen stoan, gaait dat knuvveln nog n hail zet deur. Den komt ook dij erectie der nog bie, dijst noatuurlijk wel kenst van haite dreumen en wat der achteraankwam in dien jongesberre, mor dij nou zoveul meer betaikent en dijst heur wel groag n beetje vuilen loaten wilst, want t heurt der ja bie, doar noast de regenbak onder dij linden. Mor den holdt dien bleueghaid dat toch nog tegen, meer nog as de stugge stof van dien nije spiekerbroek.
t Is dudelk: hail Westerwolde bestaait allain mor oet Andrea, staarker nog: mit heur hest d’haile wereld in aarms, meer ken der nait wezen.
En dij wereld zol inains nait meer bestoan? Dat ken nait, doe bist der ja nog, dien vraauw, de koamer woar je zitten, joen hoes alles nog en Andrea dus ook.
t Kon nait anders, of de Andrea Scheerling van dij advertentie was n ander en keekst nog n keer mit n gerust haart noar t adres in de advertentie. Noam van de man klopde ook nait: Lukens. En dij rieschoolholder har n Frans-achtege noam nuimd van heur ex: Toussaint of zukswat.
Mor den vaalt dien oge inains op n doatum: 1 april ’43!
Bevrust! Dat was wel hèur geboortedoatum! Dat waist nog sekuur, want de leste keer dast heur noesbrochst van n fuif, vertelde zai dat ze dij viooltjes van n lutje buurjonkje op verjoardag kregen har, vaaier doage veurstoe ze van heur kreegst. Dou harren je t over joen verjoardoagen had: zai 1 april en doe 31 december. Dat je dus albaaide dezulfde aprilgrap waren, as je even van precies negen moand zwangerschap oetgingen: zai geboren, doe dijzulfde dag moakt!
Ze was t dus toch!
Woarschienlek har dij rieschoolholder gliek had, was ze schaaiden van dij Toussaint of hou zien Franse noam ook wezen mog, mor weer traauwd mit n Lukens en misschien loater noar de bebaauwde kom van t dörp verhoesd.
Ze was der dus nait meer en doe wost ook even nait meer dast bestonst.
Dou keekst noar de vraauw dij die de kraante net aanlangde en nou de televisie aanzetde.
Even loater keekst mit heur noar t journaal, mor t mainste wereldnijs drong nait tot die deur. Andrea Scheerling luit die nog even nait lös, dat biedehante finoten wichtje van exoamenklaze, dij die ooit over dij drempel holpen har. As ze dat nait doan har, hast nooit waiten houst t aanleggen mouten hast mit dat wichtje woarst Andrea heur viooltjes deur vergeten hast.
En t dringt nou hail slim tot die deur: wast van heur leerd hest in drij of vaaier oavends was minstens zo belangriek as watst in dij drij joar derveur op school van de leroaren opstoken hast, al hast der gain diploma veur kregen.
En zai gain leroarensaloares. Ze was ook ja nait bevoegd, mor bekwoam was ze wel en n getuugschrift verdaint ze wizze.
Jammer dat t postuum is.