Veur mien zeuventegste verjoardag heb ik n Grunneger vlaag op t liestje zet.
Ik zag ain liggen van ongeveer n meter bie n haalve meter. Dat mout groot genog wezen.
n Grunneger vlaag haar ik al wel, mor dat was zo’n lutje ding. Zo groot as n vel pepier. Dou wie nog in onze knientjesdoagen waren, flabberde dij vlaag achter aan t pakjedroager van mien fiets. Ach, wie baaident op vekaanzie deur Nederland.
Zo bozzelden wie deur pervinzies, mit tent achterop en dat lutje vlaagje aan pakjedroager.
As tentje weer aargens ston en t vlaagje hong aan n scheerlien, den dochten passanten op camping dat we oet Scandinavië kwamen. Ze stoken haand op en luipen deur.
Boetenlanders oet Zweden of zukswat dochten ze den veurvast. Kin je nait mit proaten mit gounent oet Zweden. En wie, wie wilden nait proaten. Lekker rusteg. Wie haren vekaanzie.
Mor nou zel t eerdoags wezen! Huttengoa het zien moudveren vonden.
n Grode Grunneger vlaag veur aan boetenmuur in zo’n iesdern holder. Ik zai t veur mie.
En elke keer as der wat te doun is den gaait e oet. Ik zel t aan stok zo moaken dat e ook haalfstok kin. Doar is af en tou ook wel reden genog veur. Mor dat ligt meer bie eerdschokken en gewiebes en aal dat soort verdrait wat minsken ondergoan. Mien Grunneger gevuil, over onze toal is groter worden. Groot genog voor n grode vlaag. In majeur en in mineur as t nait aans is.
Vlaag oet was al voak n moal meuglek west. Dou onze toal den toch as Nedersaksisch erkend wuir, haar ik vlaag groag oetstoken. Dou was mien Grunneger gevuil op zien best. Ik was slim blied mit ons aalmoal en mit miezulf. Mor dou was ik nog nait joareg.
En dou inaine was t kloar. Ik las t op n app van RTV Noord. Net as t Vrais en aaierbaalen stelden wie nou wat veur.
Joaren leden luusterde ik noar Wietske. Zai was mien collegoa en was n echte Vraizin. n Echte in t kwadroat. Zai vertelde over n kinderfonds, dat elk joar toch wel n boukje ofwat oetgaven in Vraize toal. Zai vertelde over de Vraize cultuur. Dat doar geld veur was. Over omroup, sikkom ales in aigen toal. Over wat nait aal. Schrievers en dichters. Muzikanten en laidjes en … Ik luusterde en luusterde. Zo mout dat, docht ik den. Ze muik mie de kop gek. Ik mos mor ais ain van mien kinderbouken mitgeven. Den zol ze ais perbaaiern …
Ik … vertoald in t Vrais. Ik gaf heur mit n zucht n manuscript mit. t Was wel wat zoer. Ik haar t schreven in mien aigen toal. Mor meschains was mit omweg in Vrais ook wel weer in t Grunnegers veur mekoar te kriegen. Aal mien oaventuren bie oetgevers hier waren op niks oetlopen. Kinderbouken waren n op veurhaand al n verlaispost, zeden ze.
Meschains mos ik aankloppen bie Gasunie of zuks wat veur subsidie, zeden ze. Schriever en taikenoar was n onmeugleke combinoatsie, zee n aander. Dat waarkte nait. En goa mor deur. Ik kon der op t lest wel van spijen. Mor nou …?
t Vrais mit omweg noar … – wel wait …? Ik figelaaierde fantasie noar echt en echt noar fantasie.
t Haile project zakte noa verloop van tied as n bakstain noar blubberbodem van mien haile grode viever van fantasievolle plannen.
Om n moal mit Wim Faber te spreken.
In laankmanstied was der ‘de Grunneger Schrieversverainen’.
Ik was der ook lid van worden noa n consult bie Siemon Reker over n aantal thema’s veur n kinderverhoal. Zien secretaresse muik mie aan t ìnd van t gesprek votdoalek lid van dij club. Niks gain gedounte en tegensputtern. Ik zol doar lid van worden.
Om de zoveul tied kwamen we bie mekoar en den wuir der n bult kwedeld en doan.
Ain van de grootste zörgen van de verzoamelde schrievers was dat onze toal verdwienen zol. Der mos wat gebeuren. Wie zaten in subgroepjes en plenair bie mekoar en schreven behangrollen vol. Onze toal wuir aal minder sproken en der was gain belangstellen meer veur. De toal zol mit de oldsten en staarken stoadeg aan verdwienen. Der bleef niks van over as opnoames van Ede Stoal en wat bouken. Op schoulen mozzen wie der maank. De jeugd mos toch waiten van Grunneger toal. In schoulen doar mos t gebeuren, mit lesbraiven en leskisten en veurdroagen en wedstrieden. Behangselpepier wuir oprold en kwam in kaast en op t lest was haile schrieversverainen van de boan. Grode gedachten bleven bie mie rondspoken, dat wel. En in mien aigen klasje was der elke week wel plek veur n verhoal, n laid en nuim mor op. Ik haar wel zo mien kopschraberij over kinder oet Bosnië en Servië en Irak en Iran en Somalië. Wat mozzen dij nou mit mien laid over dr. Mous. En t kipkapkogelde vrolek mit. Mor haar den toch mien twievels.
Schrieversverainen van de boan. Dou haar ik mien Grunneger vlaag groag opstoken. Mor den wel haalfstok.
En stel die nou ais veur.
Stel die nou ais t alderaargste veur. Aargens op t Hogelaand of aargens bie Mussel, op n dag, staarft de leste man of vraauw die nog smui Grunnegers proaten kon.
Dagblad schrift n stukje. Noord stuurt n ploug mit n volkswoagenbusje om nog wat opnoames te moaken. Dij jonkies hebben aigenlieks gain benul woar dat t overgaait.
Dij wupsters stoan bie t crematorium of op begroafploats en hebben nog n gesprek mit de man in de stroat. Komt gain zinneg woord meer oet, men wait aigenlieks nait meer woar t over gaait. Aalmoal Hoolands prieten doun ze mit kriskras veul Engels, omreden dat gainent dat den nait meer kin in ons aigen toal. Grunneger toal overleden! Dat staait in t Nijsblad. Op t allerleste houkje rechts beneden van bladziede regio nijs. Is dat den zo slim? t Is te hopen dat ales nog goud deur de scanner gaait en op DVD en zuks wat zet wordt. Aargens boven in n gebaauw komt n koamertje en doar wordt ales neerzet en is t wachten op n loag stof.
Wie doagse lu brabbeln gewoon deur in haalf put, haalf regenwotter Nederlands / Engels. Wel wait gaait der nog ais n loze nog ais promoveren op ‘de dode talen van Nederland’.
Is t aal zo slim? Zol t ook slim worden, as t zo wied was?
Is t wel aal zo slim worden?
Nee. Gelukkeg nait. Wie Grunnegers binnen bie t oetvinden vanzulfs. t Gaait nog aal deur. Projecten groot en klain op schoulen. Schrievers en dichters genog. Muzikanten en tekstschrievers genog. Overlest vloog ik over internet en doar kwam ik genog tegen. Goie sites en hail goie sites. Der is toch wel oardeg wat jonkgoud dat weer mitdut. Boetendes, t Grunnegers is ook gain wereldtoal.
Alweer n zet leden zaten wie schrievers van Krödde bie mekoar. t Was vlak veurdat t haile blad as pepieren oetgave stopte. t Wuir n gezellege dag mit veul proaterij en veurlezen van gedichten en verhoalen. t Eten was ook goud. Op ain moment kwam t weer veurbie. Zol onze Grunneger toal t nog wel redden? Dat haren wie aan toavel net bewezen, mor goud …
As ik zo om mie tou keek en aal onze grieze hoaren zag, den zol je toch denken van nee. t Is op staarven noa dood. Wat n schoamel aantal hier om toavel. Elk aan dijzulfde toavel was der nait gerust op. t Zag der nait best oet. Der mos wel wat gebeuren. Mor doar bleef t wieder ook bie. Ook doar kwamen wie in ain joar.
Ik docht doar aan dij toavel weer aan t gezelschop van -tig joar leden. Ook doar wuir oetsproken, dat t nait goud kwam. Mor t bewies van aans wat, zat om mie tou. Wie waren der nog. Der wuir schreven dat t rabbelde.
As ik mien vlaag dou … Hai ging in top.
Krödde was der den wel aan, mor nait laank doarna was der inaine Oader. As je de liest van inzenders bekieken, is dat nait mis.
En dou nog nait veul loater kwam t goie nijs over Nedersaksisch as toal. Der zit nog meziek in en nait allenneg van Ede Staal. t Broest.
t Allerschierste bewies dat onze toal leeft was toch wel dij keer, nog nait zo laank leden, dat ik bie t Eemskenoal aan t strunen was.
Der zaten twij knuppels op n hek en aine haar t hoogste woord. Ging t over wichter of over aal dij lutje peerden of meschains toch over dat grode boetenmodelse zaailjacht in kenoal. Of toch wichter …
Ik kon t veureeerst nait goud heuren. Mor dou ik passeerde ging t over wichter, over chickies. t Ging over Facebook en zukswat. t Ging aalmoal in n stroattoal, woar ik drij kwaart nait van mitkreeg. Mobieltjes kwam der bie en aine muik recloame veur n chicky of wicht dij zo schier was. Ze bekeken n filmpje. En t ging aal meer in t nijste hakkie-takkie. Dou keek ain aander aan en gaf hom n drukker. Dou heurde ik hom zeggen: ‘Loat mie nou ais rusteg kieken. Man, hol die nou ais vief menuten stil, doe rabbelscheet!’
t Komt aal goud lu. Vlaag kin ale doagen wel oet.